Σχόλιο του Κινήματος στην Πόλη για το σχέδιο νόμου για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Γουδή

Λίγες μέρες μετά τις κινητοποιήσεις για το ζήτημα του Μητροπολιτικού Πάρκου στο Γουδή, με χθεσινό του δελτίο τύπου το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θέτει σε διαβούλευση μέχρι τις 22 Απριλίου σχέδιο νόμου για την ίδρυση Φορέα Διαχείρισης του Μητροπολιτικού Πάρκου στο Γουδή, ως μη κερδοσκοπικού Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου. Το πλασάρισμα του σχεδίου νόμου, ήδη από το δελτίο τύπου, έχει το χαρακτήρα «δικαίωσης» χρόνιων αιτημάτων των φορέων και της κοινωνίας, στοιχείο αναμενόμενο αν αναλογιστούμε και την προεκλογική περίοδο την οποία διανύουμε. Τα ερωτήματα, ωστόσο, γύρω από τη διαχείριση του πάρκου και, άρα, στην ουσία το ποιος θα είναι αυτός που θα το χαίρεται, μάλλον δεν απαντώνται σαφώς από το σχέδιο νόμου.

Το δελτίο τύπου με προσεκτικά αόριστες διατυπώσεις δείχνει να ικανοποιεί στο ελάχιστο κάποια από τα αιτήματα συλλόγων και φορέων που αγωνίζονται χρόνια για το Πάρκο. Σε διακηρυκτικό επίπεδο, το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει τα πάντα: από χώρους πρασίνου υψηλής οικολογικής ποιότητας και ευρύτερο πλάνο αναβάθμισης του πολεοδομικού περιβάλλοντος της Αττικής μέχρι δημιουργία δικτύου κοινόχρηστων ελεύθερων χώρων και ανάδειξη σημαντικών ιστορικών κτιρίων και αξιοποίησή τους για δραστηριότητες πολιτισμού και ψυχαγωγίας. Και φυσικά ιδρύει τον πολυπόθητο Φορέα Διαχείρισης, μη κερδοσκοπικό, μάλιστα, για να μην εγείρονται υποψίες σε «καλοθελητές» που βλέπουν πλάνα επενδύσεων πίσω απ’ τα πάντα.

Ποιοι θα «αποτελούν» το Φορέα; Ο Φορέας θα βρίσκεται υπό την εποπτεία του Υ.Π.ΕΝ. και θα διοικείται από άμισθο 11μελές διοικητικό συμβούλιο, στο οποίο θα μετέχουν εκπρόσωποι των αρμόδιων Υπουργείων, της Περιφέρειας και των 4 εμπλεκόμενων Δήμων (μέσα σε αυτούς και του Ζωγράφου), της ακαδημαϊκής κοινότητας και της «κοινωνίας των πολιτών», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται. Η «ουδετερότητα» και «αυθεντία» της ακαδημαϊκής κοινότητας και το άνοιγμα στην «κοινωνία των πολιτών» (ποιοι και πως θα την εκπροσωπήσουν;) είναι ένα ωραίο άλλοθι για τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους, για τους οποίους μπορούν να κατατεθούν δικαιολογημένα αρκετές ενστάσεις: όποια πέτρα κι αν σηκώσεις ιδιωτικοποίηση ή επενδυτικό πλάνο θα βρεις, από το Ελληνικό και το παράκτιο μέτωπο (Υπουργεία και Περιφέρεια) μέχρι την εκποίηση περιουσίας δήμων στο Υπερταμείο (πρόσφατη ιστορία με τα 26 ακίνητα στο δήμο μας). Αν, δε, λάβουμε υπ’ όψιν και το νέο πλαίσιο του Κλεισθένη, που θέτει ως πολύ υψηλή προτεραιότητα την επιχειρηματική πλευρά της οικονομικής λειτουργίας του τοπικού κράτους και την ανάπτυξη νέων επενδυτικών πεδίων, το «μη κερδοσκοπικό» θα ισχύει για τον Φορέα αλλά θα πάει περίπατο όσον αφορά το «μη κερδοσκοπικό» των δραστηριοτήτων. Πχ το αυθαίρετο Μπάντμιντον θα λειτουργεί «μη κερδοσκοπικά» για τις εταιρείες που θα το νοικιάζουν για εκδηλώσεις; Όχι βέβαια. Αλλά το επιχείρημα που θα ισχύσει είναι ότι ο «μη κερδοσκοπικός» Φορέας θα εισπράττει χρήματα για να καλύπτει τις ανάγκες συντήρησης του Πάρκου. Όλα καλά και τακτοποιημένα!

Και τι ακριβώς θα διαχειρίζεται ο Φορέας; Εκτάσεις που περιλαμβάνουν τα συνεχόμενα πάρκα Συγγρού και Ιλισίων αλλά και το Ολυμπιακό Κέντρο Γουδή, παρέα με εκτάσεις που ανήκουν σε πανεπιστημιακά ιδρύματα και διάφορα άλλα που δε διευκρινίζονται. Ο Φορέας εντέλλεται από το Υπουργείο να εκπονήσει Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για την πολεοδομική οργάνωση των επιμέρους πάρκων που θα συγκροτούν το Ενιαίο Μητροπολιτικό. Με το ΕΧΣ αυτό, θα καθοριστούν και οι επιτρεπόμενες χρήσεις των εν λόγω περιοχών, χωρίς, ωστόσο, να δίνεται κάποια σαφέστερη κατεύθυνση από το σχέδιο νόμου ως προς τη φύση των χρήσεων αυτών. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν ήταν αντιπολίτευση, έπνεε τα μένεα κατά του εργαλείου των ΕΧΣ που συμπεριλήφθηκαν στη μνημονιακή τροποποίηση του χωρικού σχεδιασμού από την κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου, το 2014. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που δεν τα κατάργησε, τα χρησιμοποιεί τώρα με δημιουργική ασάφεια για τις χρήσεις και δραστηριότητες που θα εγκατασταθούν στο Πάρκο Γουδή. Και αυτή η επιλογή μόνο αθώα δεν μοιάζει.

Και κάποια γενικότερα ερωτήματα, πέραν του Φορέα:

·         Έχει λυθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς με παραχώρηση εκτάσεων στους Δήμους Ζωγράφου και Αθηναίων, βάσει νόμου του 1977;

·         Θα δωρίσει στο Φορέα το Υπερταμείο τις εκτάσεις που του αντιστοιχούν;

·         Θα εφαρμόσει ο Φορέας την απόφαση του ΣτΕ που, από το 2012, έχει κρίνει αυθαίρετη τη μόνιμη εγκατάσταση του Μπάντμιντον;

·         Τα πάρκινγκ, η ΕΠΟ και άλλες ασύμβατες χρήσεις του Πάρκου υπάγονται στις λεγόμενες «επιτρεπόμενες» από το σχέδιο νόμου χρήσεις;

·         Θα ολοκληρωθεί ποτέ η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που προστατεύει, πέραν των άλλων, τον ορεινό όγκο του Υμηττού ή θα πάει περίπατο στο όνομα της σύνδεσης του βουνού «με τον αστικό ιστό», όπως αναφέρεται στο σχέδιο νόμου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται;

Διαισθητικά και μόνο, σωστές μονολεκτικές απαντήσεις μπορούν εύκολα να δοθούν στα παραπάνω ερωτήματα. Και είναι λογική η διαίσθηση που πηγάζει από άλλα παραδείγματα εφαρμοζόμενης πολιτικής σε σχετικά ζητήματα, όπως είναι η τσιμεντοποίηση του Πεδίου του Άρεως, η εγκατάσταση μονάδας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων στο Πάρκο Τρίστη κ.α. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, σε αγαστή συνεργασία με Περιφέρεια και Δήμους, πετάει ένα προεκλογικό τυράκι, με στόχο να ενσωματώσει μερίδα των αγώνων που υπερασπίζονται το δημόσιο και ελεύθερο χαρακτήρα του Πάρκου στο Γουδή. Οι κάτοικοι των εμπλεκόμενων δήμων, τα κινήματα και οι φορείς που έχουν δώσει ως τώρα τον αγώνα ας μην εξαπατηθούν από τις ασαφείς υποσχέσεις κυβέρνησης, περιφερειακής και δημοτικών αρχών, αλλά να είναι έτοιμοι να συγκρουστούν στην πράξη με τα συμφέροντα που θα έρθουν από την πίσω πόρτα να κερδοφορήσουν, αλλοιώνοντας πλευρές του Πάρκου, από το δημόσιο χαρακτήρα του μέχρι τον προσδιορισμό του ως «υψηλού πρασίνου».

Μόνο τα κινήματα και οι αποφασιστικοί αγώνες τους κόντρα στα σχέδια κυβερνήσεων και κεφαλαίου μπορούν να διασφαλίσουν ότι το Μητροπολιτικό Πάρκο θα γίνει πάρκο υψηλού πρασίνου, περιπάτου, αναψυχής, άθλησης, πολιτισμού, μακριά από εμπορευματικές-επενδυτικές λογικές, ελεύθερο και ανοιχτό σε όλο το λαό.